Prenta ķ tveimur dįlkum. Śtgįfa 119. Uppfęrt til 1. október 1995.


Lög um mannanöfn

1991 nr. 37 27. mars


I. kafli.
Eiginnöfn.
1. gr.
     Hverju barni skal gefa eiginnafn, žó ekki fleiri en žrjś.
     Žeir sem fara meš forsjį barns hafa bęši rétt og skyldu til aš gefa žvķ eiginnafn eftir žvķ sem greinir ķ lögum žessum.

2. gr.
     Eiginnafn skal vera ķslenskt eša hafa unniš sér hefš ķ ķslensku mįli. Žaš mį ekki brjóta ķ bįg viš ķslenskt mįlkerfi. Eiginnafn mį ekki heldur vera žannig aš žaš geti oršiš nafnbera til ama.
     Hvorki mį gefa stślku karlmannsnafn né dreng kvenmannsnafn.
     Óheimilt er aš gefa barni ęttarnafn sem eiginnafn nema hefš sé fyrir žvķ nafni.

3. gr.
     Mannanafnanefnd skv. 17. gr. skal til višmišunar viš nafngjafir semja skrį um žau eiginnöfn sem heimil teljast skv. 2. gr. og er hśn nefnd mannanafnaskrį ķ lögum žessum. Hagstofa Ķslands gefur skrįna śt, kynnir hana og gerir ašgengilega almenningi og sendir hana öllum sóknarprestum og forstöšumönnum skrįšra trśfélaga. Skrįna skal endurskoša eftir žvķ sem žörf er į en hśn skal gefin śt ķ heild eigi sjaldnar en į žriggja įra fresti.

4. gr.
     Barn getur öšlast nafn viš skķrn ķ žjóškirkjunni eša ķ skrįšu trśfélagi eša meš tilkynningu um nafngjöf til Hagstofu Ķslands, Žjóšskrįr, prests eša forstöšumanns skrįšs trśfélags.
     Skylt er aš gefa barni nafn innan sex mįnaša frį fęšingu žess.

5. gr.
     Eigi aš gefa barni nafn viš skķrn sem prestur žjóškirkjunnar, forstöšumašur eša prestur skrįšs trśfélags į aš annast skal forsjįrmašur žess skżra žeim, um leiš og skķrnar er óskaš, frį nafni žvķ eša nöfnum sem barniš į aš hljóta. Sé nafn, sem barn į aš hljóta, ekki į mannanafnaskrį skal prestur eša forstöšumašur trśfélags ekki samžykkja žaš aš svo stöddu né gefa žaš viš skķrn heldur skal mįliš boriš undir mannanafnanefnd.
     Hafi barn veriš skķrt skemmri skķrn mį, žegar skķrn er lżst eša hśn tilkynnt skv. 1. mgr. 4. gr., gefa barni nżtt nafn ķ staš žess sem žvķ var įšur gefiš eša annaš nafn til višbótar įšur gefnu nafni.
     Berist Žjóšskrį tilkynning um eiginnafn, sem er ekki į mannanafnaskrį, skal žaš ekki skrįš aš svo stöddu heldur skal mįlinu skotiš til mannanafnanefndar.

6. gr.
     Mannanafnanefnd kvešur upp śrskurši ķ žeim mįlum sem til hennar er vķsaš skv. 5. gr. Śrskuršir skulu kvešnir upp svo fljótt sem viš veršur komiš og ekki sķšar en innan tveggja vikna frį žvķ mįl barst nefndinni. Ef felldur er synjunarśrskuršur skal forsjįrmašur barns velja žvķ annaš eiginnafn. Skal nafn žį ekki fęrt į žjóšskrį fyrr en barninu hefur veriš gefiš eiginnafn sem er į mannanafnaskrį eša mannanafnanefnd samžykkir, sbr. enn fremur įkvęši til brįšabirgša II.

7. gr.
     Hafi barni veriš gefiš eitt nafn viš skķrn eša meš tilkynningu skv. 1. mgr. 4. gr. er forsjįrmönnum žess heimilt aš gefa žvķ annaš eiginnafn til višbótar įšur gefnu nafni. Žetta skal gert meš tilkynningu til Žjóšskrįr eigi sķšar en sex mįnušum eftir aš frestur til nafngjafar rann śt, sbr. 2. mgr. 4. gr.
     Hafi barni veriš gefiš eitt nafn eša tvö viš skķrn eša meš tilkynningu skv. 1. mgr. 4. gr. er dómsmįlarįšuneyti heimilt aš leyfa aš eiginnafni/nöfnum barnsins sé breytt, enda sé ósk borin fram um žaš af forsjįrmönnum barnsins eigi sķšar en sex mįnušum eftir aš frestur til nafngjafar rann śt, sbr. 2. mgr. 4. gr.
     Dómsmįlarįšuneyti er heimilt aš leyfa manni nafnbreytingu, žar meš tališ aš taka annaš eiginnafn til višbótar žvķ sem hann ber, ef telja veršur aš gildar įstęšur męli meš žvķ. Beri forsjįrmašur barns fram ósk um breytingu į nafni žess samkvęmt žessari eša 2. mgr. og hafi oršiš breyting į forsjįnni frį žvķ barninu var gefiš nafn skal, ef unnt er, leita samžykkis žess foreldris sem meš forsjįna fór viš fyrri nafngjöf įšur en įkvöršun er tekin um nafnbreytingu. Žótt samžykki žess foreldris liggi ekki fyrir getur rįšuneytiš engu aš sķšur heimilaš nafnbreytingu ef hagsmunir barns eša sérstakar įstęšur męla meš žvķ. Breytingar samkvęmt žessari mįlsgrein mį ašeins heimila einu sinni nema sérstaklega standi į.
     Sé barn ęttleitt eftir aš žvķ var gefiš nafn mį ķ ęttleišingarbréfi gefa žvķ nżtt eiginnafn ķ staš hins fyrra eša til višbótar einu nafni sem žaš hefur įšur hlotiš. Sś įkvöršun skal jafnan hįš samžykki barnsins sjįlfs sé žess kostur.
     Žaš er skilyrši višbótarnafngjafar og nafnbreytingar skv. 1.–4. mgr. aš hin nżju nöfn séu į mannanafnaskrį eša samžykkt af mannanafnanefnd. Nafnbreyting barns samkvęmt žessari grein er enn fremur hįš žvķ skilyrši aš séu forsjįrmenn žess tveir undirriti žeir bįšir beišni um nafnbreytinguna.

8. gr.
     Įkvęši 1. og 2. gr. taka ekki til barns sem fętt er hér į landi ef bęši fašir og móšir skilgetins barns, eša móšir óskilgetins barns, hafa erlent rķkisfang.
     Sé annaš foreldri barns erlendur rķkisborgari eša hafi veriš žaš er heimilt aš barninu sé gefiš erlent nafn sem eitt af eiginnöfnum žess. Heimild žessi er hįš žeim skilyršum aš hiš ķslenska eiginnafn barnsins fullnęgi įkvęšum 2. gr. og aš unnt sé aš sżna fram į aš hiš erlenda nafn sé gjaldgengt ķ heimalandi hins erlenda foreldris žess.

II. kafli.
Kenninöfn.
9. gr.
     Hver mašur, sem hefur ekki ęttarnafn, sbr. 2. mgr., skal kenna sig til föšur eša móšur žannig aš į eftir eiginnafni eša eiginnöfnum komi nafn föšur eša móšur ķ eignarfalli, aš višbęttu oršinu son ef karlmašur er en dóttir ef kvenmašur er.
     Ķslenskir rķkisborgarar, sem samkvęmt žjóšskrį bera ęttarnöfn viš gildistöku žessara laga, mega bera žau įfram. Sama gildir um nišja žeirra hvort heldur er ķ karllegg eša kvenlegg.
     Ekki er manni heimilt aš bera fleiri en eitt kenninafn, sbr. žó 2. mgr.
     Óheimilt er aš taka upp nżtt ęttarnafn hér į landi.

10. gr.
     Erlendur rķkisborgari, sem stofnar til hjśskapar viš Ķslending er ekki hefur ęttarnafn, mį kenna sig til föšur eša móšur maka sķns į sama hįtt og hann. Ekki tekur žetta til nišja slķkra hjóna.
     Hafi ķslensk hjón tekiš sameiginlega upp kenninafn annars hvors viš bśsetu erlendis er žeim skylt, er breytti kenninafni sķnu, aš leggja žaš nišur viš flutning til landsins, sbr. 1. mgr. 9. gr. Sama gildir um börn slķkra hjóna.
     Einstaklingur, sem viš gildistöku žessara laga er kenndur til föšur eša móšur maka sķns į žjóšskrį, mį gera žaš įfram.

11. gr.
     Barn erlends manns og ķslenskrar konu mį bera ęttarnafn föšur sķns, kenna sig til móšur sinnar eša hafa ęttarnafn hennar ef til er. Žį er og heimilt, aš fengnu samžykki mannanafnanefndar, aš barniš beri ķslenskt kenninafn sem lagaš er aš hinu erlenda eiginnafni föšurins.

12. gr.
     Ófešraš barn skal kennt til móšur sinnar, föšur hennar eša fį ęttarnafn móšur sinnar ef til er. Gangi móšir barnsins ķ hjónaband mį kenna barniš til stjśpföšur sķns.
     Heimilt er meš leyfi dómsmįlarįšuneytis aš fešraš barn sé kennt til stjśpforeldris. Beišni um breytingu į kenninafni skal undirrituš af kynforeldri, sem fer meš forsjį barnsins, og stjśpforeldri. Leita skal samžykkis žess kynforeldris sem ekki fer meš forsjį barnsins ef unnt er įšur en įkvöršun er tekin um slķkt leyfi. Nś er kynforeldri ekki samžykkt breytingu į kenninafni og getur dómsmįlarįšuneyti žį engu aš sķšur leyft breytinguna ef sérstaklega stendur į og tališ veršur aš breytingin sé barninu til verulegs hagręšis.
     Žegar barn er ęttleitt skal žaš kennt til kjörforeldris nema kjörforeldri óski eftir žvķ aš barniš haldi fyrra kenninafni sķnu.
     Įkvöršun samkvęmt žessari grein skal jafnan hįš samžykki stjśpforeldris, svo og barnsins sjįlfs sé žaš oršiš tólf įra.

13. gr.
     Eiginkonu eša eiginmanni er heimilt aš bera ęttarnafn maka sķns mešan hjśskapur stendur og eftir aš honum lżkur. Žó getur mašur krafist žess aš dómsmįlarįšuneyti śrskurši aš fyrri maka sé óheimilt aš bera ęttarnafn hans eftir aš hann eša hśn gengur ķ annan hjśskap. Sé viškomandi mašur lįtinn hefur eftirlifandi maki hans sama rétt til aš gera žess hįttar kröfu. Krafa skal gerš innan sex mįnaša frį žvķ aš hlutašeigandi gekk ķ hjśskap. Dómsmįlarįšuneyti reisir śrskurš sinn į žvķ hvort žyngra sé į metum hagsmunir fyrri maka af žvķ aš halda nafni eša žau rök sem fram eru flutt fyrir žvķ aš hann hętti aš bera fyrra nafn.

14. gr.
     Ekki er manni skylt aš bera ęttarnafn žótt hann hafi rétt til žess. Mašur getur fellt nišur ęttarnafn sem hann hefur boriš og kennt sig svo sem segir ķ 9., 11. og 12. gr., sbr. og 21. gr. Eins getur mašur, sem hefur ekki boriš ęttarnafn en hefur rétt til žess, tekiš žaš upp. Žó er manni óheimilt aš gera slķkar breytingar oftar en einu sinni eftir aš hann nęr sextįn įra aldri nema meš leyfi dómsmįlarįšuneytis, enda męli sérstakar įstęšur meš henni. Žessi takmörkun tekur ekki til réttar maka til breytingar kenninafns skv. 2. og 3. mgr.
     Žegar mašur gengur ķ hjśskap er honum frjįlst aš bera įfram žaš kenninafn sem hann hafši žį, sbr. žó 13. gr., eša taka upp ęttarnafn maka sķns en óheimilt aš bera bęši kenninöfnin.
     Hafi mašur tekiš ęttarnafn maka sķns er honum frjįlst aš taka upp aš nżju upprunalegt kenninafn sitt žegar hjśskap er lokiš. Ķ öšrum tilvikum er manni, sem hefur eitt sinn hętt aš bera ęttarnafn, ekki heimilt aš taka žaš upp aftur.

15. gr.
     Nś fęr mašur, er heitir erlendu nafni, ķslenskt rķkisfang meš lögum og skulu žį börn hans fimmtįn įra og yngri, sbr. 3. mgr. 6. gr. laga nr. 100/1952, taka upp ķslenskt eiginnafn, sbr. žó 2. mgr. 8. gr., og kenninafn sem samžykkt er af mannanafnanefnd. Börnum hans sextįn įra og eldri er žetta einnig heimilt. Mašurinn skal sjįlfur taka sér ķslenskt eiginnafn, įsamt nafni sem hann ber fyrir, er börn hans taka sem kenninafn. Honum skal žó heimilt, ef hann kżs heldur, aš breyta eiginnafni sķnu og/eša ęttarnafni eftir įkvęšum žessara laga. Slķk nafnbreyting skal įkvešin samtķmis žvķ aš dómsmįlarįšuneyti gefur śt bréf um aš hlutašeigendur öšlist ķslenskt rķkisfang. Barni, sem fęšist eftir aš foreldri žess hefur fengiš ķslenskt rķkisfang meš lögum, skal gefiš ķslenskt eiginnafn, sbr. žó 2. mgr. 8. gr., og žaš skal fį ķslenskt kenninafn.
     Įkvęši 1. mgr. taka į hlišstęšan hįtt til śtlendinga sem fį ķslenskt rķkisfang skv. 24. gr. laga nr. 100/1952.

16. gr.
     Dómsmįlarįšuneyti er heimilt aš leyfa manni breytingu į kenninafni ašra en žį sem um getur ķ lögum žessum ef telja veršur aš gildar įstęšur męli meš žvķ.

III. kafli.
Mannanafnanefnd.
17. gr.
     Dómsmįlarįšherra skipar mannanafnanefnd til fjögurra įra ķ senn. Nefndin skal skipuš žremur mönnum og jafnmörgum til vara. Skulu tveir nefndarmenn skipašir eftir tilnefningu heimspekideildar Hįskóla Ķslands en einn eftir tilnefningu lagadeildar Hįskóla Ķslands. Varamenn skulu skipašir meš sama hętti. Nefndin skiptir sjįlf meš sér verkum. Kostnašur af störfum nefndarinnar greišist śr rķkissjóši.

18. gr.
     Mannanafnanefnd hefur eftirtalin verkefni samkvęmt lögum žessum:
1.
Aš semja skrį um eiginnöfn sem heimil teljast, sbr. 3. gr.
2.
Aš vera prestum, forstöšumönnum skrįšra trśfélaga, Hagstofunni, dómsmįlarįšuneyti og forsjįrmönnum barna til rįšuneytis um nafngjafir og skera śr įlita- og įgreiningsefnum um nöfn, sbr. 2., 5., 6., 7. og 15. gr.
3.
Aš skera śr öšrum įlita- eša įgreiningsmįlum sem upp kunna aš koma um nafngjafir, nafnritun og fleira žess hįttar.

     Śrskuršir mannanafnanefndar eru fullnašarśrskuršir. Nefndin skal įrlega birta nišurstöšur śrskurša sinna.

IV. kafli.
Skrįning og notkun nafna.
19. gr.
     Breyting į eiginnafni eša kenninafni samkvęmt lögum žessum tekur ekki gildi fyrr en hśn hefur veriš fęrš į žjóšskrį.
     Viš skrįningu kenninafns barns į žjóšskrį skal fara eftir įkvęšum 1. mgr. 9. gr. žessara laga nema fram sé tekiš ķ tilkynningu til Žjóšskrįr aš barniš skuli bera ęttarnafn, sbr. 2. mgr. 9. gr.
     Mašur, sem viš giftingu óskar aš taka upp ęttarnafn maka sķns eša annaš kenninafn sem hann į rétt į, skal tilkynna žaš vķgslumanni og fęrir hann žau tilmęli į hjónavķgsluskżrslu til Žjóšskrįr.

20. gr.
     Fullt nafn manns er eiginnafn hans eša eiginnöfn aš višbęttu kenninafni.
     Į öllum opinberum skrįm og öšrum opinberum gögnum skulu nöfn manna rituš eins og žau eru skrįš į žjóšskrį į hverjum tķma.
     Ķ skiptum viš opinbera ašila, viš samningsgerš, skriflega og munnlega, svo og ķ öllum lögskiptum skulu menn tjį nafn sitt eins og žaš er ritaš į žjóšskrį į hverjum tķma.

21. gr.
     Hagstofa Ķslands, Žjóšskrį, getur heimilaš aš ritun nafns į žjóšskrį sé breytt įn žess aš um sé aš ręša eiginlega nafnbreytingu. Slķk breyting į nafnritun skal fara eftir reglum sem Hagstofan setur aš höfšu samrįši viš mannanafnanefnd. Hver mašur getur ašeins fengiš slķka breytingu gerša einu sinni nema sérstakar įstęšur séu fyrir hendi.

V. kafli.
Żmis įkvęši.
22. gr.
     Geti mašur fęrt sönnur aš žvķ aš annar mašur noti nafn hans eša nafn sem lķkist žvķ svo mjög aš villu geti valdiš getur hann krafist žess ķ dómsmįli aš hinn sé skyldašur til aš lįta af notkun nafnsins.

23. gr.
     Sé barni ekki gefiš nafn innan žess tķma sem um getur ķ 2. mgr. 4. gr. skal Hagstofa Ķslands, Žjóšskrį, vekja athygli forsjįrmanna barnsins į žessu įkvęši laganna og skora į žį aš gefa barninu nafn įn tafar. Sinni forsjįrmenn ekki žessari įskorun innan eins mįnašar og tilgreini ekki gildar įstęšur fyrir drętti į nafngjöf er Hagstofu Ķslands heimilt, aš undangenginni ķtrekašri skriflegri įskorun, aš leggja dagsektir allt aš 1.000 kr. į forsjįrmenn barns og falla žęr į žar til barni er gefiš nafn. Hįmarksfjįrhęš dagsekta mišast viš lįnskjaravķsitölu ķ janśar 1991 og breytist ķ samręmi viš breytingar hennar. Dagsektir renna ķ rķkissjóš og mį gera ašför til fullnustu žeirra.
     Aš öšru leyti varša brot gegn lögum žessum sektum nema žyngri višurlög liggi viš eftir öšrum lögum.

24. gr.
     Rķkisstjórninni er heimilt aš gera samninga viš önnur rķki um mörkin milli ķslenskrar og erlendrar mannanafnalöggjafar.
     Dómsmįlarįšherra er enn fremur heimilt aš kveša į meš reglugerš um mörkin milli ķslenskrar löggjafar um mannanöfn og löggjafar annarra Noršurlandažjóša į žvķ sviši.

25. gr.
     Dómsmįlarįšherra fer meš mįl er varša mannanöfn og er honum heimilt meš reglugerš aš kveša nįnar į um framkvęmd žessara laga.

26. gr.
     Lög žessi öšlast gildi fyrsta dag nęsta mįnašar eftir aš lišnir eru sex mįnušir frį birtingu žeirra.
     ...
     Dómsmįlarįšherra skal žegar eftir birtingu laga žessara gera rįšstafanir til aš kynna almenningi efni žeirra.


Įkvęši til brįšabirgša.
     ...